Neden kimilerinin uykusu hafifken bazıları top patlasa uyanmaz?
Kimileri kapı gıcırtısına uyanırken, bazı insanlar alarmı duymadığı gibi kafasının yanında davul çalınsa bile uyanmaz. Peki insanların uyku derinliğini ayıran faktörler nelerdir?
İnsanların uyku derinliği kişisel bir özellik olmaktan çok daha kapsamlı bir konu. Biyolojik ve çevresel faktörlerin etkisiyle kişilerin uyku düzeni ve uyku derinliği değişiyor.
Uykunun erken evrelerinde meydana gelen beyin aktivitesi patlamalarına “uyku iğcikleri” adı veriliyor. Her iki uyku türünün sebebi için çok fazla araştırma olmasa da bilim insanlarının yaptığı bazı testler, konuya ışık tutuyor.
EEG’de (beyindeki elektriksel hareketleri ölçen test), bu uyku iğcikleri ölçülüyor ve miktarlarındaki farklılıkların uyurken sese ne kadar tepki verildiğinin değiştiği görülüyor.
Daha fazla uyku iğciğine sahip kişiler, yüksek seste bile rahatlıkla uyuyabilirken daha az uyku iğciği olanlar, sese daha duyarlı oluyor.
Çevre de uyku derinliğinde önemli bir role sahip. Örneğin, gürültülü bir ortamda ya da rahatsız bir yatakta uyku kalitesi de uyku derinliği de düşüyor.
Ayrıca modern yaşamın getirdiği stres ve anksiyete, gece boyunca rahat bir uyku çekmeyi zorlaştırıyor.
Uyku derinliğini ve kalitesini etkileyen bir diğer durum da günlük yaşantı tarzı ve alışkanlıklar. Düzenli egzersiz yapanların, sağlıklı bir diyet programı uygulayanların, uyku rutini oluşturanların derin uykuya geçişi daha kolay olabiliyor.
Ancak kafein ve alkol gibi maddeler, uyku düzenini bozarak hafif uyumanıza yol açabiliyor. Özellikle akşam saatlerinde kafein tüketmek uykunun REM evresine geçişini engelliyor ve gece boyunda daha sık uyanmaya neden olabiliyor.
Hafif uykunun sebepleri arasında uyku apnesi gibi faktörler de var. Nefes almanın bozulması, sık sık uyanmaya neden olurken uyku kalitesini de önemli ölçüde düşürüyor.
Narkolepsi (uyku hastalığı) ve huzursuz bacak sendromu gibi rahatsızlıklar da hafif uykunun nedenleri arasında.
