Politikanın, Avrupa’daki en katı iltica sistemlerinden birine sahip Danimarka’dan esinlendiği biliniyor.
İngiltere İçişleri Bakanı Shabana Mahmood, iltica politikasında büyük değişiklikler içeren planlarını açıklamaya hazırlanırken ülkede yasadışı göçle mücadelenin ‘ahlaki bir misyon’ olduğunu vurguladı.
Mahmood’un pazartesi günü açıklaması beklenen yeni önlemler arasında, sığınma hakkı verilen kişilerin kalıcı oturum için başvurmadan önce 20 yıl bekleme zorunluluğu da bulunuyor.
Planlar kapsamında, mülteci statüsü verilen kişilerin statüleri düzenli olarak gözden geçirilecek; ülkelerinin güvenli kabul edilmesi durumunda geri dönmeleri istenecek.
BBC’nin Sunday with Laura Kuenssberg programına konuşan Mahmood, yasadışı göçün ‘ülkeyi paramparça ettiğini’ hissettiğini söyledi.
Muhalefetteki Muhafazakâr Parti’nin İçişleri Bakanlığı’ndan sorumlu sözcüsü Chris Philp ise yasadışı göçmenleri ‘bir hafta içinde sınır dışı edeceklerini’ savundu.
Bu değişikliklerin temel amacı, İngiltere’yi yasadışı göçmenler için daha az cazip hale getirmek. Böylece küçük tekne geçişleri ve iltica başvurularının azalması bekleniyor.
Mahmood’un yarın açıklayacağı düzenlemelerin birçok ayrıntısı henüz kamuoyuna açıklanmadı.
Bakan, planlarının bir diğer hedefinin de bazı sığınmacılara İngiltere vatandaşlarından daha iyi imkanlar sunan ‘adil olmayan’ şartları düzeltmek olduğunu belirtti: “Yasadışı göç ülkemizde büyük bölünmelere yol açıyor. Eğer iltica sistemine toplumsal desteği korumak istiyorsak harekete geçmemiz gerekiyor.”
Şu anda mülteci statüsü beş yıl sürüyor ve bu sürenin sonunda kişiler süresiz oturma izni için başvurabiliyor. Mahmood bu sürenin 20 yıla çıkarılmasını istiyor.
Yeni planlara göre mülteci statüleri iki buçuk yıl sonra gözden geçirilecek ve ardından düzenli incelemeler yapılacak.
Mahmood, ‘güvenli ve yasal yolları’ kullanarak ülkeye gelen, çalışan ve topluma katkı sağlayan sığınmacıların kalıcı oturum için daha erken başvurma imkânı olabileceğini söyledi, ancak ayrıntı vermedi.
Politikanın, Avrupa’daki en katı iltica sistemlerinden birine sahip Danimarka’dan esinlendiği biliniyor. Danimarka’da mültecilere iki yıllık geçici oturma izni veriliyor ve süre dolduğunda fiilen yeniden iltica başvurusu yapmaları gerekiyor.
Ancak Mahmood’un sert yaklaşımı bazı İşçi Partisi milletvekillerinden tepki gördü. Clive Lewis, Danimarka modelinin ‘aşırı sağ söylemleri’ yansıttığını savundu ve sol eğilimli İşçi Partisi seçmenlerinin bu nedenle başka partilere yönelebileceğini söyledi.
Mahmood bu eleştiriyi reddetti: “Ben bir göçmen çocuğuyum. Ailem bu ülkeye yasal yollarla geldi. Göçmenlik benim için, seçmenlerimin çoğu için yaşanmış bir deneyim. Bu benim için ahlaki bir görev çünkü yasadışı göçün ülkemizi parçaladığını, toplulukları böldüğünü görüyorum.”
Mevcut sistemde sığınmacıların yalnızca yüzde 10’unun çalışma hakkı olduğunu, ancak onlardan kendi geçimlerini sağlamalarının beklenmediğini belirten bakan, “Bu durum, sosyal konutlarda yaşayan pek çok İngiliz vatandaşından daha avantajlı olmalarına yol açıyor,” dedi.
Mülteci Konseyi CEO’su Enver Solomon ise 20 yıllık bekleme süresinin göçmenleri caydırmayacağını, aksine ‘insanları onlarca yıl belirsizlik içinde bırakacağını’ söyledi.
Solomon “Kontrollü ve adil bir sisteme ihtiyacımız var. Bunun yolu da makul sürede karar vermek ve mülteci olduğu tespit edilen kişilerin topluma katkı sunmasına izin vermektir,” dedi.
Son verilere göre, Mart ayına kadarki 12 ayda İngiltere’de 109 bin 343 kişi iltica başvurusu yaptı. Bu, önceki yıla göre yüzde 17 artış anlamına geliyor.
İçişleri Bakanlığı verilerine göre, son bir haftada 1069 göçmen İngiltere’ye ulaştı. Mahmood’un 5 Eylül’de İçişleri Bakanı olmasından bu yana küçük teknelerle gelenlerin sayısı 10 bin 289. Bu yılın toplamı şimdiden 39 bini geçti.
Bu sayı, 2024 ve 2023 yıllarının tamamından yüksek ancak 2022’nin aynı dönemine göre biraz daha düşük.
